Sakit pagkatapos manganak, paano nga ba maiiwasan ng isang bagong silang na ina?
Image from Freepik
Mga sakit pagkatapos manganak
May kasabihan na ang isang paa ng babae raw ay nasa hukay kapag nanganganak. Hindi malayong maging totoo ito dahil sa malaking sakripisyo na kailangang pagdaanan ng katawan ng isang babae sa tuwing nagsisilang ng sanggol. Ngunit kahit nakapanganak na, minsan ang isang ina ay hindi parin ligtas sa mga sakripisyo na kailangang pagdaanan ng kaniyang katawan. Partikular na ang mga sakit na maaring niyang makuha kung hindi siya maayos na mabibigyan ng post-partum care o pangangalaga pagkatapos ang panganganak.
Ang ilan nga sa sakit pagkatapos manganak na maari niyang maranasan ay ang sumusunod:
1. Postpartum depression
Nangunguna sa mga sakit pagkatapos manganak na maaring maranasan ng mga babae ay ang postpartum depression. Ito ay sinasabing dulot ng pagbabago sa hormone levels sa katawan ng isang babae. Na sasabayan rin ng bagong responsibilidad na pag-aalaga sa bagong silang niyang sanggol. Ito ay magdudulot sa kaniya ng labis na pagkapagod, pag-aalala sa kung tama ba ang kaniyang ginagawa at minsan ay pagkagalit sa sarili o sa mga taong nakapaligid sa kaniya. Nagsisimula ito sa mabilis na pagbabago ng mood o mild depression na maaring tumagal ng ilang araw o linggo. Ngunit kung ang mild depression na ito ay mapabayaan at lumala ay nagiging severe depression ito na mapanganib sa kalusugan ng bagong silang na ina.
Ang mga sintomas ng depression na dapat bantayan sa bagong silang na ina ay ang sumusunod:
- Umiiwas sa pamilya at kaibigan
- Hindi na naalagaan ang sarili at anak
- Nahihirapang makipag-bonding sa bagong silang na anak
- Natatakot na hindi siya isang mabuting ina
- Nakakaranas ng malalang mood swings, pagkabalisa at panic attack
- Sobra o kulang ang tulog
- Pagkawala ng interes sa pang araw-araw na gawain
- Naiisip na saktan ang anak
- Naiisip na magpakamatay.
- Labis na pag-iyak
- Madaling mairita at magalit
Ang depression na nararanasan ng isang bagong sila na ina ay hindi lamang basta emosyon. Ito ay seryosong kondisyon na maari niyang malampasan sa tulong ng mga kapamilya o kaibigan na maaring tumulong at umagapay sa kaniya.
Image from Freepik
2. Postpartum hemorrhage
Ang postpartum hemorrhage ay ang labis na pagdurugo pagkatapos manganak. Ito ang pangatlo sa madalas na nagiging dahilan ng pagkatamay ng mga babae pagkapanganak. Nangyayari ito kapag ang uterus ng babae ay hindi maayos na nag-contract pagkatapos mailuwal ang sanggol. O kaya naman ay dahil sa sugat o punit sa uterus, cervix o vagina.
Kung ang labis na pagdurugo ay nangyari ilang oras pagkatapos manganak, ang pagmamasahe sa uterus ay makakatulong upang mag-contract ito. O kaya naman ay maaring bigyan ng synthetic hormone na oxytocin ang bagong silang na ina upang ma-stimulate ang contractions sa uterus niya. Kung ang pagdurugo naman ay nangyari isang linggo o higit pa pagkatapos manganak, maaring ito ay dulot ng piraso ng placentang naiwan sa uterus. Kailangang ito ay maaalis sa pamamagitan ng surgery upang maitama at malunasan.
3. Impeksyon sa matris
Ang impeksyon sa matris ay maaring maranasan ng isang bagong silang na ina kapag may naiwang piraso ng placenta sa uterus niya. O kaya naman kapag may impeksyon siya sa panubigan habang naglelabor na maaring malipat at maiwan sa kaniyang matris. Ang mga sintomas o palatandaan ng sakit na maaring maranasan ng isang bagong silang na ina ay ang mga sumusunod:
- Mataas na lagnat
- Mabilis na tibok ng puso
- Abnormal na bilang ng white blood cells
- Namamagang matris
- Mabahong discharge
4. Pananakit ng kaluban o perineal pain
Para sa mga babaeng nanganak sa pamamagitan ng normal vaginal delivery, ang pananakit ng kaluban o perineal pain ay normal lang na mararanasan. Ito ay dahil ang kaluban o ang butas kung saan lumalabas ang sanggol ay nai-stretch o napupunit. Ito kinalaunan ay maaring mamaga at magdulot ng discomfort sa bagong silang na ina. Lalo na kung nagsagawa ng episiotomy o sadyang pinunit at tinahi ang kaluban upang mailabas ang sanggol.
Upang maibsan ang pananakit at maiwasan ang impeksyon, makakatulong ang paghuhugas ng malamig o maligamgam na tubig sa bahaging ito ng pwerta ng babae. Mahalagang sa paghuhugas ay dapat magmula sa pwerta papunta sa puwetan. Ito ay upang maiwasang mapunta sa pwerta ang mga germs mula sa puwetan na maaring magdulot ng impeksyon sa sugat o tahi sa kaluban.
5. Impeksyon sa tahi ng C-section
Samantala para naman sa mga nanganak sa pamamagitan ng C-section delivery, ang impeksyon sa tahi ng C-section ang dapat ingatan at iwasan. Kung makapansin ng palatandaan ng impeksyon tulad ng pamumula, pamamaga o paglabas ng nana mula sa tahi ay ipaalam at magpunta na agad sa doktor. Mahalaga ring iwasang kamutin ang tahi sa tuwing ito ay nangangati upang maiwasan ang impeksyon. Makakatulong ang paglalagay ng lotion sa tahi upang maibsan ang pangangating dulot nito.
Image from Freepik
6. Pamamaga ng suso
Ang pamamaga ng suso ay isang sakit pagkatapos manganak na normal na mararanasan ng nagpapasusong ina. Ito ay dahil sa gatas na mayroon ito na magdudulot ng paglaki, pagtigas at pamamaga ng suso. Upang maging komportable, magsuot ng tamang bra na tama ang sukat sa suso. O gumamit ng cold compress sa namamagang suso upang maibsan ang pananakit nito. Makalipas ang ilang araw kapag nakapag-adjust na ang katawan sa bagong nitong role, ang pamamaga ng suso ay kusa namang nawawala. Habang para naman sa mga hindi nagpapasuso na ina na nakakaranas nito ay maari silang uminom ng pain relievers upang maibsan ang pananakit hanggang sa matuyo na ang gatas sa kanilang suso.
7. Hemorrhoids at constipation
Ang hemorrhoids at constipation ay normal lang din na nararanasan ng isang babae pagkapanganak. Ito ay dulot ng pressure ng enlarged uterus at ng fetus sa lower abdomen veins ng isang buntis. Ngunit may magagawa naman upang maiwasan ito. Ito ay sa pamamagitan ng pagkain ng mga pagkaing mayaman sa fiber. At pag-inom ng maraming tubig upang hindi mahirapang dumumi. Makakatulong rin ang pag-upo sa maligamgam na tubig para maibsan ang sakit na dulot ng hemorrhoids pagkapanganak.
Source:
Photo:
5 tulong na kailangan ng bagong panganak na misis mula sa kaniyang mister