Nagkakaroon ng uterine prolapse o mababang matris kapag ang pelvic floor muscles at ligaments ay nababanat at nanghihina, kaya’t di na kayang suportahan ang matris.
Ang matris ay patuloy na bababa at minsan pa nga ay luluwa sa bukana ng vagina.
Ano ang matris?
Ang hollow na hugis peras na organ sa pelvis ng babae ay tinatawag na matris. Sa matris din mananatili ang fetus habang ito ay lumalaki.
Ang iyong matris ay matatagpuan sa loob ng iyong pelvis na may iba't ibang mga kalamnan, tissue, at ligaments. Dahil sa pagbubuntiso panganganak sa ilang kababaihan ay humihina ang mga kalamnan na ito.
Gayundin, habang tumatanda ang isang babae at may natural na pagkawala ng hormone na estrogen, maaaring magkaroon ng mababang matris sa vaginal canal, na nagiging sanhi ng kondisyong kilala bilang prolapsed uterus.
Ano ang uterine prolapse?
Ang uterine prolapse ay nangyayari kapag ang pelvic floor muscles at ligaments ay umuunat at humihina at hindi na nagbibigay ng sapat na suporta para sa matris. Bilang resulta, ang matris ay dumudulas pababa o lumalabas sa puwerta.
Ang kondisyong ito ay maaari ring mangyari sa mga kababaihan sa anumang edad. Ngunit madalas itong nakakaapekto sa postmenopausal women.
Nangyayari ito sa mga babaeng may mataas na body mass index (BMI), pero higit sa mga nasa edad 55 pataas, o mga babaing postmenopausal na nakapanganak na ng normal vaginal delivery, ayon sa artikulo ni Lori Smith, BSN MSN CRNP, sa Medical News Today.
Karaniwang hindi naman ito delikado, kaya’t hindi dapat ikabahala ang pagkakaroon ng mababang matris. May mga pagkakataon lang na nagkakaro'n din ng komplikasyon, tulad ng pagkapunit ng exposed tissue at pagbaba ng iba pang pelvic organs tulad ng bladder at rectum.
May mga risk factors din, na nakakapagpalaki ng posibilidad ng mababang matris, tulad ng:
- pagbubuntis, at mga komplikasyon at trauma sa pagpapanganak (may malaking bata, at maraming bilang ng vaginal delivery)
- edad, lalo na kapag menopausal na, dahil mababa na ang lebel ng estrogen
- madalas na pagbubuhat ng mabigat
kapag madalas na madiin ang pag-iri kapag dumudumi (sanhi ng constipation) - pag-ubo ng madalas, at malakas
- sumailalim sa pelvic surgery
- minsan ay nasa genes din, lalo na kung may history ng mahinang connective tissue
- mataas na post-pregnancy BMI
Sintomas ng mababa ang matris ng buntis at sintomas ng mababa ang matris
Dahil nasa loob at hindi kaagad nakikita, hindi madaling mapansin ng mga kababaihan ang mababang matris. Narito ang mga tipikal na sintomas ng mababa ang matris, ayon sa librong Pelvic Organ Prolapse: The Silent Epidemic ni Sherrie J. Palm.
- Tumatagas ang ihi nang hindi nararamdaman
- Hirap sa pag-ihi at pagdumi
- Masakit ang pelvic area at likuran
- Mabigat na pakiramdam sa puwerta, na para bang may lalabas na bola
- May nakakapang (body) tissue na nakaluwa sa bukana ng vagina
- Masakit kapag nakikipagtalik
- Hirap maglakad
- Vaginal bleeding o malakas na pagdurugo
Mapapansin din na madalas ay mas matindi ang mga sintomas kapag patapos na ang araw, o sa hapon o gabi.
Ang pag-gamot para sa mababang matris ay depende sa kung malubha na ang kondisyon o hindi.
Kuwento ni Hilda Dualan, edad 38 at may 2 anak, nalaman niyang mababa ang matris niya nang magbuntis na siya. Dalaga pa lang daw siya ay hirap na siya kapag may buwanang dalaw dahil sa abdominal cramps at heavy flow.
Nang magbuntis siya, naramdaman niyang mabigat ang bandang puson at bukana ng ari, na parang may nakaharang o lalabas na bagay mula dito. Ayon sa kaniyang OB GYN, mayro'n siyang mababang matris.
Mula noon, hanggang siya ay manganak, may masahe na ginagawa ang doktor para matulungan siyang mapataas ng unti unti ang matris niya, kasama ng ilang gamot para mapakapit ang sanggol sa sinapupunan at hindi malaglag o lumabas nang wala sa oras. Kinailangang nga lang na ma-CS o Cesarean Delivery siya para hindi mapuwersa pang lalo ang matris niya.
Dahil sa regular na pagmamasahe at ehersisyo na itinuro sa kaniya ng kaniyang OB GYN, hindi na siya nakaramdam ng anumang sintomas mula pagkapanganak.
Paano malalaman kung mababa ang matris
Maaaring masuri ng iyong doktor kung ikaw ay may mababang matris sa pamamagitan ng iyong medical history at sa pagsasagawa ng pisikal na pagsusuri ng pelvis.
Posibleng kailanganin ka ng doktor na suriin sa nakatayong posisyon at habang nakahiga ka at hilingin sa iyo na umubo o pilitin upang madagdagan ang presyon sa iyong tiyan.
Maaaring mangailangan ng intravenous pyelogram (IVP) o renal sonography ang mga partikular na kundisyon, tulad ng ureteral obstruction dahil sa kumpletong prolaps.
Ang dye ay tinuturok sa iyong ugat, at isang serye ng mga X-ray ang kinukuha upang tingnan ang pag-unlad nito sa pamamagitan ng iyong pantog.
Puwedeng gamitin ang ultratunog upang maalis ang iba pang mga problema sa pelvic. Sa pagsusulit na ito, ang isang wand ay ipinapasa sa iyong tiyan o ipinasok sa iyong ari upang lumikha ng mga imahe na may mga sound wave.
Ang pelvic magnetic resonance imaging (MRI) ay ginagawa kung minsan kung mayroon kang higit sa isang prolapsed organ o upang tumulong na magplano ng operasyon.
Gamot sa mababang matris
May mga surgical at non-surgical na opsyon para sa pagpapagamot ng mababang matris. Pipiliin ng iyong tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan ang iyong landas sa paggamot batay sa kalubhaan ng iyong prolaps, iyong pangkalahatang kalusugan, edad at kung gusto mo o hindi ng mga anak sa hinaharap.
Ang paggamot ay karaniwang epektibo para sa karamihan ng mga kababaihan. Maaaring kabilang sa mga opsyon sa paggamot ang:
-
Exercise
Ang mga espesyal na ehersisyo, na tinatawag na Kegel exercises, ay makakatulong na palakasin ang mga kalamnan ng pelvic floor.
Maaaring ito ang tanging paggamot na kailangan sa mga banayad na kaso ng prolaps ng matris.
Upang gawin ang mga ehersisyo ng Kegel, higpitan ang iyong pelvic muscles na parang sinusubukan mong pigilan ang ihi. Hawakan nang mahigpit ang mga kalamnan sa loob ng ilang segundo at pagkatapos ay bitawan.
Ulitin ng 10 beses. Maaari mong gawin ang mga pagsasanay na ito kahit saan at anumang oras (hanggang apat na beses sa isang araw).
-
Vaginal pessary
Ang pessary ay isang goma o plastik na hugis donut na aparato na kasya sa paligid o sa ilalim ng ibabang bahagi ng matris (cervix).
Sa pamamagitan ng aparatong ito maitatayo ang matris at mahahawakan sa lugar. Ang iyong doktor ay maglalagay ng pessary, na dapat linisin nang madalas at alisin bago makipagtalik.
-
Hysterectomy at prolaps repair
Maaaring gamutin ang uterus prolaps sa pamamagitan ng pagtanggal ng matris sa isang surgical procedure na tinatawag na hysterectomy.
Ito ay maaaring gawin sa pamamagitan ng isang hiwa (incision) na ginawa sa ari (vaginal hysterectomy) o sa pamamagitan ng tiyan (abdominal hysterectomy). Ang hysterectomy ay pangunahing operasyon, at ang pag-alis ng matris ay nangangahulugan na hindi na posible ang pagbubuntis.
-
Prolapse Repaire na walang hysterectomy
Ang pamamaraang ito ay nagsasangkot ng pagbabalik ng matris sa normal nitong posisyon. Maaari itong gawin sa pamamagitan ng muling pagkabit ng pelvic ligaments sa ibabang bahagi ng matris upang hawakan ito sa lugar.
Ang operasyon ay maaaring gawin sa pamamagitan ng puki o sa pamamagitan ng tiyan depende sa pamamaraan na ginamit.
Mabubuntis ba ang mababa ang matris
Maaaring nag-aalala ka na ang uterine prolapse ay makakaapekto sa mga pagkakataong ikaw ay mabuntis. Huwag mag-alala dahil ang sagot sa iyong tanong na mabubuntis ba ang mababa ang matris ay: Ang iyong fertility ay hindi apektado ng posisyon ng iyong matris, ngunit maaaring dahil sa iba pang mga dahilan.
Kung mayroon kang anumang alalahanin tungkol sa iyong fertility, maaari kang kumunsulta sa isang doktor upang matuto ng higit pang impormasyon tungkol dito.
Gayunpaman, maaaring mahirapan kang magbuntis nang natural dahil ang prolaps ng matris ay maaaring maging sanhi ng mga paghihirap sa pakikipagtalik.
Higit pa rito, maaaring mabawasan ang pagkakataon na ikaw ay mabuntis kung ang uterine prolapse ay malubha hanggang sa ito ay bumagsak sa labas ng ari.
Ito ay dahil itutulak ng matris palabas ang mga nadepositong sperm at ilalantad ang mga ito sa hangin, na nagiging sanhi ng pagkamatay ng mga sperm.
Muli, laging may paraan at higit na ipinapayo na kumonsulta muna sa iyong doktor upang malaman ang kalubhaan ng iyong uterine prolapse.
Mga dapat gawin para tumaas ang matris
Kapag malala na ang uterine prolapse, o lumabas na ito sa vaginal opening, kailangan nang sumailalim sa operasyon ang pasyente. Kung ito ay mild form lamang, kakayanin pa ng ehersisyo, tulad ng Kegel exercises.
May wastong paraan ng Kegel exercise para sa matagumpay na paggamot. Kahit saan, kahit anong oras, puwedeng gawin ito para tuluyang mapatibay ang muscles ng pelvic floor.
Magtanong sa iyong health care provider o physical therapist tungkol dito.
Ang pinakasimpleng paliwanag ng Kegel exercise ay ang pag-contract ng vagina o ari, na parang nagpipigil kang umuihi. Gawin ito ng 5 segundo kada ilang minuto.
Kahit ilang ulit gawin ay pwede. Karaniwang tig-limang segundo ang contraction at pahinga, nang hanggang 10 beses o higit pa sa isang araw. Habang nasasanay, puwedeng tagalan ng hanggang 10 segundo.
Makakatulong din ang regular na pag-eehersisyo at healthy diet para mapanatili ang tamang timbang na dapat sa katawan.
Ayon kay Smith, ang paggamot o pagsupil ng mga sintomas, tulad ng constipation at ubo, ay makakatulong sa pasyente.
Iwasan din ang mga risk factors, hangga’t maaari, tulad ng pag-iwas sa pagbubuhat ng mabibigat, halimbawa.
Ang mga babaing menopause na ay maaaring humingi ng payo tungkol sa nababagay na estrogen replacement therapy mula sa OB GYN.
Karagdagang ulat mula kay Margaux Dolores
Pelvic Organ Prolapse: The Silent Epidemic ni Sherrie J. Palm Uterine Prolapse, Medical News Today ni Lori Smith, BSN MSN CRNP, Healthline, Web MD, Cleveland Clinic, PN Singapore
Dito sa theAsianparent Philippines ay mahalaga sa amin ang makapagbigay ng impormasyon na wasto, makabuluhan at napapanahon ngunit hindi ito dapat gawing pamalit sa payo ng doktor, o kaya sa medical treatment. Walang pinanghahawakang responsibilidad ang theAsianparent Philippines sa mga nagnanais na uminom ng gamot base sa impormasyon sa aming website. Kung mayroong agam-agam, ay nirerekomenda naming magpakonsulta sa doktor upang makakuha ng mas malinaw na impormasyon.