Hindi malaman ng Hollywood star na si Gabrielle Union—aktres sa mga pelikulang 10 Things I Hate About You, Bring It On, at City of Angels—kung bakit hirap siyang magka-anak. Saad ng 45-anyos na aktres, nagkaroon siya ng walo o siyam na miscarriages. Mayroon ba siyang sakit na nakakabaog?
Inamin niya sa isang panayam na napa-isip siya kung kasalanan niya kung bakit hindi sila makabuo ng kaniyang asawa na si Dwayne Wade, isang NBA player para sa Miami Heat. “Sabi ng lahat, ‘Inuna mo ang career mo. Naghintay ka ng matagal bago mo sinubukan na magka-anak. Kaya ngayon, masyado ka ng matanda para mabuntis. Kasalanan mo kung bakit wala kang anak.”
Finally, nabigyan siya ng sagot ng mga duktor. Mayroon siyang adenomyosis.
Ano ang adenomyosis?
Nagkakaroon ng adenomyosis ang babae kapag ang tissue ng uterus (endometrial tissue) ay tumutubo sa muscular wall ng uterus. Kahit wala ito sa tamang lugar, patuloy pa rin nitong ginagawa ang kaniyang tungkulin—pakapalin, i-break down, at dumugo pagtapos ng menstrual cycle (regla). Nagiging sanhi ito ng pagkaramdam ng sakit kapag nakikipagtalik at kapag mayroong regla.
Hindi pa alam kung paano nagkakaroon ng ganitong kundisyon. Ngunit mayroong mga teorya kung bakit ito nangyayari, katulad ng pagkakaroon ng extra tissue sa uterine wall pagkapanganak pa lamang at dumadami lalo kapag lumaki na ang bata. Puwede rin na maka-apekto ang pagtubo ng abnormal na tissue matapos ang isang surgery katulad ng caesarean section o di kaya’y pagtubo naman ng stem cells sa uterine muscle wall. Minsan din nagkakaroon ng uterine inflammation matapos manganak.
Hindi rin ito madaling ma-diagnose—katulad nang nangyari kay Gabrielle. Karaniwan na nawawala ang kundisyon na ito kapag manopause na ang babae.
Sintomas ng adenomyosis
May mga kababaihan na mas mataas ang risk na magkaroon nito katulad ng mga mayroon ng anak, mga nagkaroon ng operasyon sa uterus, at mga malapit nang mag-menopause.
Ang mga sintomas ng adenomysosis ay ang sumusunod:
- Matagal na pagkakaroon ng menstrual cramps
- Spotting sa gitna ng dalawang cycles
- Heavy na pagdurugo kapag may regla
- Mas matagal na regla kaysa sa normal na cycle
- Blood clots habang may regla
- Masakit na nararamdaman kapag nakikipagtalik
- Masakit na puson
Paano nagiging sakit na nakakabaog?
Kulang pa ang pag-aaral tungkol sa adenomyosis ngunit malakas ang paniniwala ng mga duktor na may epekto ang kundisyon na ito sa infertility o hirap na makabuo. Nakaka-apekto raw kasi ang adenomyosis sa pagbaba ng fertilized egg mula fallopian tube papuntang uterus. Puwede rin daw maapektuhan ang endometrium (ang mucus membrane na nagsisilbing lining ng uterus). Dagdag pa dito ang masakit na pagtatalik.
Maaari rin daw na mayroon ding endometriosis, na karaniwang sanhi ng infertility, ang mga may adenomyosis.
Ang paniniwala naman ni Dr. Kevin Audlin ng Mercy Medical Center sa Baltimore, hindi nakakabaog ang adenomyosis lang.
Ano ang gamot para dito?
May ilang mga treatments para dito katulad ng:
- Anti-inflammatory na gamot
- Hormonal treatments katulad ng contraceptive pills
- Pagtanggal ng edometrium
- Pagtanggal ng uterine artery na nagsu-supply ng dugo sa area na apektado
- Hysterectomy
- Operasyon
Tandaan, kung nakakaramdam ng mga sintomas na nabanggit, mabuting kumonsulta sa duktor.
SOURCE: Women’s Health, Mayo Clinic, Health Line, Web MD
Basahin: Paano mo malalaman kung ikaw ay baog, at ano ang sintomas ng pagkabaog?