X
theAsianparent Philippines Logo
theAsianparent Philippines Logo
EnglishFilipino
Product GuideSign in
  • Building a BakuNation
  • Para Sa Magulang
    • Nagplaplanong Magbuntis
    • Pagbubuntis
    • Pangaganak
    • Nawalan ng baby
    • Project Sidekicks
  • Anak
    • Newborn
    • Sanggol
    • Toddler
    • Pre-Schooler
    • Bata
    • Pre-Teen At Teen
  • Pagpapalaki ng anak
    • Gabay ng Mga Magulang
    • Balita
    • Relasyon
  • Kalusugan
    • Mga sakit
    • Allergies at mga kundisyon
    • Mga Bakuna
  • Edukasyon
    • Preschool
    • K-12
    • Edukasyon ng special children
  • Lifestyle
    • Mga kilalang tao
    • Contest at promotions
    • Bahay
    • Bakasyon
    • Fashion
    • Fitness
    • Wellness
    • Pinansyal
  • VIP Community
  • Pandemya ng COVID-19
  • Press Releases
  • TAP Picks
  • Shopping
  • Awards
    • Parents' Choice Awards 2023

16 ways para matulungan na lumaking matalino ang bata

8 min read

Ano nga ba ang sikreto para magkaroon ng matalinong anak? Alamin rito.

Mababasa sa artikulong ito:

  • Pagdating sa pag-iisip ng bata – may kinalaman ba ang kaniyang kapaligiran?
  • Mga paraan para magkaroon ng matalinong anak

Kahit sinong magulang siguro ay nagnanais na magkaroon ng matalinong anak. Siyempre, kapag matalino ang isang bata ay mas angat sila sa paaralan, at mataas din ang posibilidad na umasenso sila sa buhay.

Ngunit hindi lang pala nakabase sa mga genes, o kaya sa natural na kakayanan ng bata ang pagiging matalino. Ayon sa isang pag-aaral noong 2011 mula sa Society for Neuroscience, malaki ang papel na ginagampanan ng kaniyang kapaligiran at mga karanasan sa kaniyang brain development.

“Today’s findings show how our genes and environment work together to influence brain development throughout a lifetime.” ani Flora Vaccarino, MD, isang eksperto sa brain development mula sa Yale University.

Ayon sa mga pag-aaral at mga eksperto, narito ang ilang paraan para matulungan mong ma-develop ang isip ng iyong anak para maging matalino at magtagumpay sa kanilang pangarap:

Mga paraan upang magkaroon ng matalinong anak

matalinong anak

Larawan mula sa Pexels

1.Kumain ng “Brain Food” habang nagbubuntis.

Ang pagkain ng mga fatty fish tulad ng salmon, trout, at sardines, ay malaki ang maitutulong sa development ng mga bata. Ang fish oil ay mayaman sa Omega 3 fatty acid, na nakakatulong para sa brain development ng bata.

Ayon sa isang pag-aaral, 183 bata na kumain ng mga pagkaing mataas sa omega-3 fatty acids ay nakaranas ng pagtaas ng kanilang performance sa aspekto ng verbal learning at memory.

Kaya’t ugaliing kumain ng mga healthy na isda habang nagbubuntis. Ngunit siguruhing huwag sumobra sa pagkain nito, dahil ang ilang mga isda ay mataas sa mercury na nakakasama naman sa paglaki ng mga sanggol sa sinapupunan.

2. Siguruhing kumakain ng almusal ang iyong anak.

Mahalaga ang pagkain ng almusal sa mga bata dahil bukod sa ito ang ginagawang ‘fuel’ ng mga bata, nakakatulong rin ito sa kanilang concentration sa school.

Siyempre, kung gutom ang iyong anak, mahihirapan siyang mag-focus sa pag-aaral, at maaapektuhan nito ang kaniyang kakayahang matuto.

Mahalaga rin ang almusal dahil nagbibigay ito ng nutrisyong kailangan ng mga lumalaking bata.

3. Siguruhing positibo at puno ng pagmamahal ang inyong tahanan.

Malaki ang epekto ng environment sa pagiging matalino ng iyong anak. Mas natututo ang isang bata sa mga kapaligiran na masaya at mapayapa. Mahalaga rin na iparamdam sa bata ang seguridad at kaligtasan sa paligid niya.

Umiwas sa pag-aaway sa harap ng iyong anak, at hanggat maaari huwag silang sigawan, saktan, o pagsabihan ng masama. Mahalaga ang disiplina, ngunit mahalaga rin ang pagpapakita ng pagmamahal sa iyong anak.

Sa ganitong paraan, mas magiging positibo ang pananaw nila sa buhay, at mas gaganahan silang paghusayin at pagbutihin ang kanilang mga sarili.

4. Huwag masyadong lumipat ng tinitirahan.

Alam niyo ba na ang paglipat ng tinitirahan ay mayroong malaking epekto sa paglaki ng mga bata? Ito ay dahil nagiging sanhi ito ng stress, na nakakaapekto sa development ng mga bata.

Kapag nakahanap na kayo ng tahimik at mapayapang komunidad, mas makakabuti kung mananatili kayo rito at iiwasan ang palipat-lipat ng bahay. Hayaan ang bata na maging komportable sa kaniyang tahanan at magkaroon ng routine.

BASAHIN:

Gustong lumaking matalino ang bata? Importante ang mga itinuturo sa baby hanggang 5 years old, ayon sa study

Ituro ang 7 C’s sa bata para lumaki siyang may kumpiyansa sa sarili

STUDY: Stress sa pagbubuntis, maaaring may epekto sa brain development ni baby

5. Umiwas sa maruming hangin.

Ayon sa isang pag-aaral, ang paglanghap ng maruming hangin ay mayroong negatibong epekto sa paglaki ng iyong anak. Ito ay dahil punong-puno ito ng mga toxins at heavy metals na nakakaapekto sa utak ng mga bata.

Importanteng ilayo sila sa mga mausok na lugar, dahil posibleng bumagal ang pag-develop ng kanilang utak dahil sa maruming hangin.

6. Paghusayin ang ‘working memory’ ng iyong anak.

matalinong anak

Larawan mula sa Pexels

Ang working memory ay ang memory na ginagamit natin sa pang araw-araw na buhay. Mahalaga ito dahil pinapatibay nito ang memory ng iyong anak, at sinasanay ang kanilang utak na palaging gamitin ito.

Tulad ng ibang mga bagay, mas nahahasa at tumatalino ang utak ng tao kapag ginagamit ito. Kaya’t ugaliing sanayin sa mga bagay tulad ng math ang iyong anak, dahil nakaka-boost ito sa kaniyang working memory.

7. Pakinggan ang iyong anak.

Ugaliing kausapin at pakinggan ang iyong anak para matugunan mo ng maayos ang kaniyang mga tanong, at malaman kung saan siya interesado at anong mga bagay ang hindi niya maintindihan. Kung alam mo kung paano mo siya tutulungan, mas mahahasa mo ang kaniyang isip.

8. Bigyan siya ng maraming oras para maglaro.

Ayon mismo sa American Academy of Pediatrics (AAP), “Play is important to healthy brain development.”

Sa pamamagitan ng paglalaro, nahahasa ng bata ang kaniyang kaalaman at natututo sila ng decision-making skills. Sa mga batang edad 7 pababa, mas importante ang pagkakaroon ng maraming oras na maglaro kaysa sa mga academic activities para sa kanilang brain development.

Partner Stories
3 Important Wonders of Vitamin D for Kids
3 Important Wonders of Vitamin D for Kids
Ano ang mga senyales na ang iyong anak ay isang Batang Matibay?
Ano ang mga senyales na ang iyong anak ay isang Batang Matibay?
For Your Sensitive Little One: 3 Best Things to Invest In for Baby’s Sensitive Skin
For Your Sensitive Little One: 3 Best Things to Invest In for Baby’s Sensitive Skin

9. I-stimulate ang kaniyang senses.

Maraming pag-aaral na rin ang nagsabi na mahalaga ang sensory play sa pag-develop ng isip ng isang bata. Ito ay dahil kapag ginagamit mo ang bahagi ng iyong katawan o iyong senses, lalong tumitibay ang koneksyon nito sa ating utak, at nananatili ito sa ating memory.

Nakakatulong din ito ang sensory play sa language development.

10. Turuan siya kung paano kontrolin ang kaniyang emosyon.

Konektado rin pala ang ating damdaming sa ating IQ. Ayon sa isang pag-aaral, ang mindfulness at meditation, mga paraan na tumutulong para maging kalmado at makontrol ang ating emosyon, ay may kinalaman rin sa pagkakaroon ng mas mahabang attention span ng mga bata. Nakakatulong din ito para mabawasan ang anxiety at maging mas relaxed ang mga estudyante sa paaralan.

11. Palakasin ang kaniyang pangangatawan.

Siguruhin rin na maayos ang pangangatawan ng iyong anak para maging maayos ang kaniyang brain development. Hikayatin siyang kumain ng masusustansyang pagkain, maging aktibo at magkaroon ng sapat na tulog at pahinga.

Nakakatulong ang pagkain para magkaroon ng energy ang bata para matuto. Ang pagkakaroon naman ng physical activity ay importante para tumaas ang heart rate at magkaroon ng oxygen sa ating utak. Naglalabas din ang katawan ng mas maraming hormones na nakakatulong sa pagdami ng brain cells.

Samantala, kapag tayo ay natutulog, tumataas ang gray matter sa ating brain na may kinalaman sa muscle control, sensory perception, decision-making at self-control.

Bukod dito, nakakatulong din ang pagkakaroon ng sapat ng pahinga sa ating attention span, vocabulary at memory.

12. Hayaan siyang maging malikhain.

matalinong anak

Larawan mula sa Pexels

Mahilig ba sa arts o music ang iyong anak? Ayon sa mga pag-aaral, nakakatulong din ito para sa kaniyang brain development, dahil pinapatibay nito ang mga synapses sa utak ng bata.

Ang mga neural networks umano na nahahasa sa pamamagitan ng pagtugtog ng mga musical instruments ay siya ring ginagamit ng ating brain sa pagsagot ng mga mathematical equations.

Nakakatulong naman ang pagpipinta para ma-stimulate ang visual processing systems na nagpapatalas ng ating memory at imagination.

13. Kausapin at basahan siya ng madalas.

Ayon sa mga pag-aaral,  kahit ilang buwan pa lang ang isang bata at hindi pa naiintindihan ang iyong mga sinasabi, nagagamit at napoproseso na ito sa kanilang utak.  Nagkakaroon na ng neural foundation na magagamit nila sa kanilang paglaki.

Kaya naman kung mas marami silang salitang maririnig, mas maganda. Tatalas ang kanilang vocabulary at reading comprehension.

14. I-expose siya (sa ligtas na paraan) sa maraming tao.

Ang pagpapakita sa mga sanggol ng maraming mukha o pagtuturo ng diversity ay nakakatulong din sa kanilang brain development.

Ito ay dahil nagkakaroon na ng koneksyon sa kanilang mga utak ang nakita nilang features at salita ng isang tao at mapapadali sa kanila ang matuto ng ibang mga lengwahe sa hinaharap.

15. Hayaan siyang mag-explore.

Bagama’t importante na masubaybayan mo ang paglaki ng iyong anak, makakabuti rin na turuan mo siyang maging independent. Hayaan mo siyang subukan ang mga bagay nang mag-isa.

Ito ay isang paraan para matuto siya. Kahit magkamali siya ay mayroon pa rin siyang matututunan mula rito – natutunan niya na mayroong consequence ang bawat bagay na gawin nila.

16. Alagaan mo rin ang iyong sarili.

Sa iyo nakasalalay ang paglaki ng iyong anak, kaya huwag mo ring kalimutang alagaan ang iyong sarili para maalagaan mo ng mabuti ang iyong anak at maibigay ang pangangailangan niya.

matalinong anak

Larawan mula sa Pexels

Mayroon ba talagang sikreto o pormula para magkaroon ng matalinong anak?

Nagugulat ang mga magulang na ang kailangan lang pala nilang gawin ay ang mga bagay na natural na nilang ginagawa para sa bata.

Bigyan mo lang siya ng sapat na oras, pagmamahal at pagkalinga, hayaan siyang maglaro at matuto, at bigyan siya ng kalayaan para ipahayag ang kaniyang sarili.

Bukod sa magiging matalino at matagumpay ang iyong anak, makakasiguro kang lalaki pa siyang isang mabuting tao na siyang tunay na mahalaga.

Karagdagang ulat ni Camille Eusebio

Source:

Live Strong, Psychology Today, CNBC

May katanungan tungkol sa pagpapalaki ng anak? Basahin ang mga artikulo o magtanong sa kapwa magulang sa aming app. I-download ang theAsianparent Community sa iOS o Android!

img
Sinulat ni

Jan Alwyn Batara

Maging Contributor

  • Home
  • /
  • Tungkol sa Anak
  • /
  • 16 ways para matulungan na lumaking matalino ang bata
Share:
  • 7 tips para tumagal sa sex ang iyong asawa

    7 tips para tumagal sa sex ang iyong asawa

  • Gustong maging smart si baby? 34 na paraan para matulungan siyang maging matalino

    Gustong maging smart si baby? 34 na paraan para matulungan siyang maging matalino

  • Mom Confession: "Naging pabaya akong nanay dahil inuna ko ang aking trabaho."

    Mom Confession: "Naging pabaya akong nanay dahil inuna ko ang aking trabaho."

  • This amazing baby saves her family's life

    This amazing baby saves her family's life

  • 7 tips para tumagal sa sex ang iyong asawa

    7 tips para tumagal sa sex ang iyong asawa

  • Gustong maging smart si baby? 34 na paraan para matulungan siyang maging matalino

    Gustong maging smart si baby? 34 na paraan para matulungan siyang maging matalino

  • Mom Confession: "Naging pabaya akong nanay dahil inuna ko ang aking trabaho."

    Mom Confession: "Naging pabaya akong nanay dahil inuna ko ang aking trabaho."

  • This amazing baby saves her family's life

    This amazing baby saves her family's life

Makakuha ng regular ng payo tungkol sa pagbubuntis at paglaki ni baby!
  • Pagbubuntis
    • Unang trimester
    • Pangalawang trimester
    • Pangatlong trimester
  • Gabay ng Mga Magulang
    • Safety ng bata
    • Payo sa pagpapalaki ng anak
    • Payo para sa mga magulang
    • Gamit ng sanggol
  • Relasyon
    • Mag-asawa
    • Biyenan
    • Kasambahay
  • Pagpapasuso at formula
    • Tamang pagpapasuso
    • Pag-pump at pag-imbak ng gatas
    • Formula
  • More
    • TAP Community
    • Advertise With Us
    • Contact Us
    • Maging Contributor


  • Singapore flag Singapore
  • Thailand flag Thailand
  • Indonesia flag Indonesia
  • Philippines flag Philippines
  • Malaysia flag Malaysia
  • Sri-Lanka flag Sri Lanka
  • India flag India
  • Vietnam flag Vietnam
  • Australia flag Australia
  • Japan flag Japan
  • Nigeria flag Nigeria
  • Kenya flag Kenya
© Copyright theAsianparent 2023. All rights reserved
About Us|Team|Privacy Policy|Terms of Use |Sitemap HTML
  • Tools
  • Articles
  • Feed
  • Poll

Gumagamit kami ng cookies upang matiyak ang iyong magandang karanasan. Matuto paOk, nakuha ko

Gumagamit kami ng cookies upang matiyak ang iyong magandang karanasan. Matuto paOk, nakuha ko

theAsianparent heart icon
Nais naming magpadala ng notification sa'yo tungkol sa latest news at lifestyle update.