Pwede bang magpa vaccine ang buntis? May bakuna para sa buntis na ligtas at makakabuti sa kaniyang pagdadalang-tao. May mga bakuna rin na hindi ipinapayong ibigay sa kaniya dahil sa maaaring magkaroon ng masamang epekto ito sa dinadala niyang sanggol. Ano nga ba ang mga bakuna para sa buntis?
Bakuna para sa buntis, ano ang ligtas at hindi?
Ang bakuna o vaccine ay ibinibigay sa isang tao bilang dagdag proteksyon niya laban sa mga sakit. Ayon sa WHO o World Health Organization, sa tulong nito ay mas napapapalakas ang natural defense ng katawan laban sa ilang uri ng karamdaman. Mas pinapalakas nito ang immune system ng katawan sa pamamagitan ng pag-tetrain sa mga antibodies sa loob nito.
Pero pagdating sa pagdadalang-tao, bagama’t ang mga buntis ay kailangan ng dagdag na proteksyon laban sa sakit, hindi lahat ng vaccine o bakuna ay maaaring ibigay sa kaniya.
Sapagkat may mga bakuna na imbis na makatulong ay maaaring maging simula pa ng problema sa kaniyang kalusugan at maging banta sa kaniyang pagdadalang-tao.
Ayon pa rin sa WHO, may dalawang uri ng vaccine. Una, ang gawa sa killed o inactivated viruses. Habang ang pangalawa naman ay ang gawa sa weakened o pinahinang form ng virus o germs.
Sa nabanggit na dalawang uri ng vaccine, inirerekumendang ang dapat lang ibigay sa buntis ay ang bakunang gawa sa inactivated version ng virus. Hindi ang mga gawa sa weakened version ng virus na maaaring makasama pa sa kaniyang kalusugan.
Ano ang mga bakuna para sa buntis na ligtas
Pwede ba magpa vaccine ang buntis? Ano ang mga bakuna para sa buntis?
Ayon kay Dr. Yvonne S. Butler Tobah, may dalawang vaccine lang ang ligtas na ibigay sa babaeng nagdadalang tao. Ito ay ang flu at tetanus toxoid vaccine.
Sapagkat ang dalawang ito ay gawa sa inactivated version ng virus. Si Dr. Tobah ay isang OB-Gynecologist mula sa Rochester, Minnesota na aktibong miyembro at contributor rin ng health website na Mayo Clinic.
Flu (influenza) vaccine
Ayon sa CDC, ang flu vaccine ay napakahalagang maibigay sa buntis. Sapagkat pinoprotektahan nito ang buntis at kaniyang sanggol na makaiwas sa mga flu-associated pregnancy complications.
Tulad na lang ng preterm labor at preterm birth. Nagiging dagdag proteksyon rin ito ng sanggol na makaranas ng pneumonia at flu matapos siyang maipanganak.
Ang flu shot ay maaaring ibigay sa kahit anumang trimester. Pero ayon kay Dr. Tobah, ang flu vaccine ay mainam na maibigay sa buntis bago ang panahon ng flu season. Dito sa Pilipinas, ang flu season ay sumasabay sa rainy season.
Kaya naman inirerekumendang makakuha ng flu vaccine ang buntis sa buwan ng Pebrero hanggang Hunyo. Ito ay para maprotektahan siya mula sa kumakalat na flu strain sa mga buwang ito.
Pero dagdag ni Dr. Tobah, ang flu shot na ibinibigay sa pamamagitan ng injection lang ang ligtas para sa buntis. Hindi ang influenza nasal spray vaccine na gawa sa live virus.
Dagdag naman ng CDC, kahit nakapanganak na ang buntis ay mabuti pa ring mabigyan siya ng flu vaccine. Ito ay inirerekumendang ibigay taon-taon bilang proteksyon sa mga kumakalat na bagong strain nito.
Pero ang flu vaccine ay hindi kasama sa mga libreng ipinamimigay sa mga health centers dito sa bansa. Kung nais makakuha nito ay kailangang makipag-ugnayan sa mga pribadong health clinics o pharmacy. Ito ay nagkakahalaga ng P450-P500 kada shot.
Tdap vaccine o anti tetanus para sa buntis
Ang isa pang bakuna para sa buntis na proven safe ay ang tetanus and diphtheria toxoids with acellular pertussis o mas kilala sa tawag na Tdap. Tulad ng flu vaccine, ito ay gawa sa inactivated virus.
Ayon kay Dr. Tobah, ito ay inirerekumendang ibigay sa buntis sa pagitan ng 27-36 weeks ng kaniyang pagdadalang-tao. Sapagkat sa ito ay nakakatulong para maprotektahan ang sanggol sa whooping cough o pertussis kapag siya ay naipanganak na.
Ang kondisyong ito ay lubhang napakadelikado para sa mga sanggol. Sapagkat maaari silang hindi na lamang basta makahinga dahil rito; na maaaring maging dahilan ng kanilang maagang pagkasawi.
Ayon naman sa CDC, ang isang babae ay kailangang mabigyan ng isang dose nito sa kada niya pagbubuntis. Sa oras na hindi mabigyan nito ang isang babae habang siya ay nagdadalang-tao, dapat ay agad na maibigay ito sa kaniya matapos siyang manganak.
Hindi tulad ng flu vaccine, ang anti tetanud para sa buntis ay libreng ipinamimigay sa mga health centers sa bansa.
Covid-19 vaccine: Bakuna sa buntis
Kung ikaw ay buntis o nagpaplanong magbuntis, inirerekomenda ang bakuna laban sa COVID-19.
Ipinakita ng mga pag-aaral na ang mga bakuna sa COVID-19 ay hindi nagdudulot ng anumang seryosong panganib para sa mga taong buntis o kanilang mga sanggol.
Kung ikaw ay buntis pagkatapos matanggap ang unang dosis ng isang bakuna sa COVID-19 na nangangailangan ng dalawang dosis, inirerekomenda na makuha mo ang iyong pangalawang bakuna. Inirerekomenda rin na makatanggap ang mga buntis ng COVID-19 booster shot kapag oras na.
Kung maaari, ang mga taong kasama mo sa tirahan ay dapat ding mabakunahan laban sa COVID-19 upang makatulong na maiwasan ang pagkalat ng sakit.
Gaya ng ibang bakuna, maaring makaramdam ng ilang side effects ang buntis sa pagtanggap ng COVID vaccine. Tulad ng panghihina, pananakit ng bahagi ng katawan na binakunahan, lagnat at pananakit ng ulo. Subalit wala naman sa mga side effects na ito ay nakaka-apekto sa pagbubuntis. Hindi rin ito nagdudulot ng anumang komplikasyon o abnormalities sa iyong sanggol.
Ano ang mga bakuna para sa buntis: BEFORE pregnancy
Ang panahon ng preconception ay nag-aalok ng isang natatanging pagkakataon upang ma-check ang iyong immunization records at suriin ang mga ito kasama ng iyong pangunahing tagapagbigay ng pangangalaga. Ang ilang mga bakuna ay dapat isaalang-alang para sa lahat ng kababaihan na umaasa na magbuntis.
Measles, mumps, and rubella (MMR)
Inirerekomenda ng Centers for Disease Control and Prevention (CDC) at American College of Obstetrics and Gynecology (ACOG) ang pagrekomenda ng kaligtasan sa tigdas bago mabuntis ang isang babae.
Maaaring suriin ng iyong doktor ang iyong immunization record at matukoy kung mayroon kang sapat na bilang ng mga bakunang MMR.
Kung hindi, o kung hindi mo mahanap ang iyong records, maaaring mag-order ang iyong doktor ng pagsusuri sa dugo upang suriin ang iyong kaligtasan sa sakit at bigyan ka ng booster shot kung kinakailangan.
Ang MMR booster shot ay isang live-attenuated (weakened) virus vaccine. Matapos itong matanggap ng isang babae, inirerekomenda ng CDC na maghintay ng apat na linggo bago subukang magbuntis dahil sa mga teoretikal na panganib sa fetus na may mga live na bakuna.
Gayunpaman, kung ang pagbubuntis ay nangyari sa loob ng apat na linggong window, huwag mag-alala! Ang rekomendasyong ito ay batay sa mga teoretikal na panganib. Sa katunayan, walang mga ulat ng pinsala sa isang fetus dahil sa ganitong uri ng pagkakalantad.
Varicella zoster virus
Maraming kababaihan sa edad ng panganganak ang maaaring nagkaroon ng bulutong-tubig (varicella) o nakatanggap ng bakuna noong bata pa.
Dahil ang bulutong-tubig ay maaaring makapinsala sa isang buntis at sa kanyang fetus, ang pagtatasa ng iyong immunity sa bulutong-tubig ay isang magandang ideya bago magbuntis.
Kung hindi ka immune, ito ang magandang panahon para magkaroon ng bakuna. Katulad ng MMR booster, ang VZV vaccine ay isang live-attenuated virus vaccine. Ang isang babae ay dapat magkaroon ng bakunang ito ng hindi bababa sa apat na linggo bago tangkaing magbuntis.
Human papillomavirus (HPV)
Nakakatulong ang bakunang ito na maiwasan ang mga bagong impeksyon sa HPV at mga sakit na nauugnay sa HPV, kabilang ang cervical cancer.
Inirerekomenda ito para sa mga kabataan at mga taong hanggang sa edad na 26, ngunit ang mga edad na 27 hanggang 45 taon ay maaari ding makinabang. Talakayin ito sa iyong doktor.
Bagama’t hindi inirerekomenda ang bakuna sa HPV sa panahon ng pagbubuntis, ang hindi sinasadyang pagkuha nito sa panahon ng pagbubuntis ay hindi nauugnay sa pinsala para sa iyo o sa iyong sanggol.
Hindi ligtas na bakuna para sa buntis
Para naman sa kaligtasan ng buntis at kaniyang sanggol, ang mga sumusunod ang mga bakuna para sa buntis na HINDI inirerekumendang maibigay sa buntis.
Ito ay nagtataglay ng live virus na maaring makasama sa kaniyang pagdadalang-tao. Nauna nang nasabi sa artikulong ito na ito na ang ilan sa mga ito ay dapat naibigay na bago man maging buntis ang isang babae.
- Human papillomavirus (HPV) vaccine
- Measles, mumps, and rubella (MMR) vaccine
- Live influenza vaccine (nasal flu vaccine)
- Varicella (chicken pox) vaccine
- Travel vaccines na yellow fever, typhoid fever, at Japanese encephalitis
Maaari bang makapinsala ang isang bakuna sa aking namumuong sanggol?
Ang ilang mga bakuna, lalo na ang mga live na bakuna, ay hindi dapat ibigay sa mga buntis dahil maaari itong makapinsala sa sanggol. Tandaan na ang mga rekomendasyon sa bakuna para sa mga buntis ay binuo nang may pinakamataas na safety concerns para sa ina at sanggol.
Ligtas ba ang mga bakuna kung ako ay nagpapasuso?
Oo. Ligtas na makatanggap ng mga regular na bakuna pagkatapos manganak, kahit na ikaw ay nagpapasuso.
Gayunpaman, ang bakuna sa yellow fever ay hindi inirerekomenda para sa mga babaeng nagpapasuso maliban kung ang paglalakbay sa ilang mga bansa ay hindi maiiwasan at ang iyong doktor ay nagpasiya na ang mga benepisyo ng pagbabakuna ay mas malaki kaysa sa mga panganib.
Makipag-usap sa iyong healthcare provider kung isinasaalang-alang mo ang bakuna sa yellow fever.
Mga bakuna para sa buntis: bakit importante ito?
Ang pagkuha ng bakuna sa COVID-19, bakuna laban sa trangkaso at ang anti tetanus para sa buntis sa panahon ng pagbubuntis ay maaaring maprotektahan ka mula sa impeksyon at makakatulong din na protektahan ang iyong bagong panganak pagkatapos ng kapanganakan bago mabakunahan ang iyong sanggol.
Mahalaga ito dahil ang mga sanggol na wala pang 1 taong gulang ay maaaring nasa mas mataas na panganib na magkaroon ng malalang sakit kung ihahambing sa mas matatandang mga bata. Gayundin, ang trangkaso at whooping cough ay maaaring maging partikular na mapanganib para sa mga sanggol.
Para madagdagan ng kaalaman tungkol sa bakuna na para sayo, mabuting makipag-usap sa iyong doktor. Ito ay para mas malinawagan at mabigyan ng dagdag kaalaman sa kung anong makakabuti sayo at sa dinadalang mong sanggol.
Iba pang dapat tandaan
Kung ikaw ay buntis mahalagang iwasan din munang bumyahe patungo sa mga bansa o lugar na required ang travel vaccinations. May mga bansa na hindi maaaring puntahan kung walang bakuna na required na ibigay sa iyo bago ang iyong byahe.
Sakaling kailangan mo talagang pumunta sa ano mang bansa o lugar na kinakailangan ang travel vaccination, makabubuting kausapin ang iyong doktor o ang midwife tungkol sa mga risk at benepisyo ng ano mang bakuna na kakailanganin mo.
Ayon sa NHS UK, kung may high risk ng infection sa area na pupuntahan mo, mas makabubuti o mas ligtas na bumyahe nang may bakuna kaysa pumunta roon nang walang proteksyon mula sa sakit na posibleng magdulot ng di magandang epekto sa iyo at sa iyong baby.
Yellow fever
Halimbawa na lamang ay sa kaso ng yellow fever. Ang yellow fever ay uri ng sakit na dulot ng kagat ng lamok na may dalang virus. Karaniwang nakamamatay ang yellow fever. Ang bakuna para sa yellow fever ay gawa sa live vaccine. Kung bibyahe ka patungo sa area na mataas ang risk ng yellow fever, maaaring irekomenda sa iyong magpabakuna na lamang kaysa madapuan ng naturang karamdaman. Ngunit tandaan na mas makabubuting huwag na lamang isugal ang kaligtasan niyo ng inyong anak hangga’t maaari.
Larawan mula sa Pexels kuha ni Jimmy Chan
Malaria
Bukod pa rito, isa pa sa nakapangangambang impeksyon na maaaring makuha ng buntis mula sa lamok ay ang malaria. Ito ay seryosong kondisyon na maaaring magdulot ng malalang epekto sa ina at sa kaniyang pinagbubuntis. Ayon muli sa NHS UK, karaniwang apektado ng malaria ang mga lugar sa Africa, South America, Central Amerca, Middle East, at sa Asia.
Hangga’t maaari ay iwasang bumyahe sa mga nasabing lugar. Pero dahil nasa Asya ang Pilipinas at kabilang ito sa mga lugar na may mataas na banta ng malaria, mayroong preventive treatment tulad ng antimalarial medicine tablet na maaaring makapagpababa ng risk na magkaroon ka ng malaria.
Nakadepende ang antimalarial medicine sa kung saang bansa ka pupunta at kung nasaang stage ka na ng pagbubuntis.
Ayon pa sa NHS UK, mayroong mga kaso kung saan hindi na epektibo ang antimalarial medicine dahil ang uri ng malaria sa bansang bibisitahin ay naka-develop na ng resistance sa mga gamot.
Mahalagang konsultahin muna ang iyong doktor bago ka sumubok ng anomang gamot kontra malaria.
Mayroong mga antimalarial medicines na maaaring makaapekto sa baby sa iyong sinapupunan. Halimbawa nito ay ang doxycycline. Kung iinumin ito ng buntis sa kaniyang ika-12 hanggang ika-12 linggo ng pagbubuntis, maaari itong magdulot ng discoloration sa milk teeth ng baby.
Samantala, ang ibang antimalarial medicine ay wala pang sapat na pag-aaral kung ang mga ito ay ligtas para sa mga buntis. Ngunit ang banta ng sakit na malaria sa iyo at sa iyong sanggol ay tiyak na mas mataas kaysa sa potential risk ng pag-inom ng antimalarial medicine.
Para maiwasan ang malaria at hindi na kailanganing magpabakuna para dito tiyakin na maiiwasan na makagat ng lamok o ano mang insekto habang ikaw ay nagbubuntis.
Maaaring gumamit ng mosquito repellent. Tanungin ang iyong doktor kung anong mosquito repellent ang ligtas na gamitin ng buntis at makabubuti sa iyong kondisyon. Puwede ring magsuot ng damit na may mahahabang manggas at pajama para maiwasan na makagat ng lamok. Makatutulong din ang pagsusuot ng medyas mula umaga hanggang gabi para protektahan ang paa mula sa kagat ng lamok.
Higit sa lahat, magkulambo kung ikaw ay matutulog.
Epekto ng bakuna sa buntis
Common side effects ng bakuna sa buntis
Sa pagpapabakuna ng buntis ay may mga side effects rin siyang mararanasan. Ang mga epekto ng bakuna sa buntis na ito ay hindi naman seryoso o magdudulot ng peligro sa kaniyang pagdadalang-tao. Ang common side effects nga na mararanasan ng buntis ay pananakit sa injection site o bahagi ng katawan na nabakunahan. Maari rin siyang magkaroon ng lagnat na palatandaan na umeepekto ang vaccine sa kaniyang katawan. Maari rin itong sabayan ng pananakit ng kalamnan at kasu-kasuan. Pati na ang labis na pagkapagod o fatigue at sakit ng ulo.
Ang mga nabanggit ay ang ilan sa mararamdamang negatibong epekto ng bakuna sa buntis. Sa oras na makaramdam ng mga nasabing epekto ay mabuting ipaalam agad sa iyong doktor. Ito ay upang mabigyan ka niya ng payo sa kung ano ang tama at dapat gawin pagkatapos ng bakuna ng buntis. Pero kung ang nararamdaman ay tulad ng pananakit sa injection site o pangangalay, makakatulong ang warm compress. Mag-apply ng warm compress ng 10 hanggang 20 minuto sa braso na nabakunahan. Maari ring gumamit ng ice packs na maaring makatulong para maibsan ang pamumula, pag-init o pamamaga sa bahagi ng katawan na nabakunahan. Maiibsan rin nito ang pangangati.
Tandaan hindi dapat basta-basta umiinom ng gamot kung nagbubuntis. Magpakonsulta muna sa iyong doktor bago uminom ng kahit anong gamot na maaring makasama sa iyong pagdadalang-tao.
Rare side effects ng bakuna sa buntis
Samantala, ang pangangati, kabilang na ang pagkahimatay, pagsusuka, hirap sa paghinga at severe allergic reaction ay ilan sa rare o bibihirang epekto ng bakuna sa buntis. Sa oras na maramdaman ito ay agad na dapat ipaalam sa iyong doktor. Ito rin ang mga sintomas o dahilan kung bakit mahalagang manatili mula sa vaccination area ng 15 hanggang 30 minuto matapos magpabakuna. Ito ay upang mabantayan ang iyong kondisyon at sa oras na makaramdam ng hindi kaaya-ayang side effects ng bakuna ay agad ng mabigyan ng medikal na atensyon.
Tandaan
Ang pagbabakuna ay ginagawa upang bigyan ng dagdag na proteksyon ang ating katawan laban sa mga sakit. Pero hindi lahat ng uri ng bakuna ay ligtas sa pagdadalang-tao. Kaya naman kung delayed ang menstruation at balak magpabakuna mabuting mag-pregnancy test muna at alamin kung nagbubuntis o hindi. Kung sakaling buntis ay agad na mapatingin na sa iyong doktor. Ito ay upang malaman mo ang mga bakunang ligtas para sayo at sayong pagdadalang-tao. Ang doktor lang din ang makakasagot sa iba pang mga katanungan mo ukol sa iyong kaligtasan at pagdadalang-tao.
Karagdagang ulat mula kay Margaux Dolores at Jobelle Macayan
Dito sa theAsianparent Philippines ay mahalaga sa amin ang makapagbigay ng impormasyon na wasto, makabuluhan at napapanahon ngunit hindi ito dapat gawing pamalit sa payo ng doktor, o kaya sa medical treatment. Walang pinanghahawakang responsibilidad ang theAsianparent Philippines sa mga nagnanais na uminom ng gamot base sa impormasyon sa aming website. Kung mayroong agam-agam, ay nirerekomenda naming magpakonsulta sa doktor upang makakuha ng mas malinaw na impormasyon.
May katanungan tungkol sa pagpapalaki ng anak? Basahin ang mga artikulo o magtanong sa kapwa magulang sa aming app. I-download ang theAsianparent Community sa iOS o Android!
